Recent is er weer nieuwe belangstelling gekomen voor het Haarlems zeewijf: de zeemeermin die omstreeks 1400 in Haarlem heeft gewoond. Is dit een mythe of heeft dit zeewezen echt in Haarlem gewoond? Bij recent onderzoek aan de Gravenzaal in Haarlem is weer een afbeelding van haar ontdekt. Onderzoek heeft aangetoond dat dit beeld van middeleeuwse origine is.
Inmiddels weten we steeds meer. Zoals de plek waar ze woonde: het gat van de Grote Houtstraat. Bij opgravingen in 1965 is hier een huisje aangetroffen met beerput. Anno 2021 is dit onderzoek naar de huidige stand van kennis nogmaals onder de loep genomen en zijn een aantal bijzondere ontdekkingen gedaan die ons meer vertellen over het leven van deze bijzondere vrouw.
Achter het pand dat ooit stond naast de huidige Verweyhal en het Vissershuisje (Grote Markt 16) is een beerput aangetroffen. Uit nader specialistisch onderzoek is gebleken dat deze beerput te dateren valt rond 1400-1450 de periode waarin het zeewijf leefde in Haarlem. De voorwerpen die zijn opgegraven vertonen een link of zijn misschien wel direct afkomstig uit het middeleeuws huishouden van deze bijzondere vrouw en haar kinderen. Deze tentoonstelling brengt het leven van het zeewijf heel dichtbij en aan de hand van vondsten wordt het verhaal verteld en misschien wel steeds meer ontrafeld.
Wij lichten hier een tipje van de sluiter op. Voor de complete beleving is het natuurlijk zaak om de tentoonstelling zelf te bekijken in het museum. Laat u verrassen!
Deze leren ‘vogelschoen’ is gevonden in de beerput. Uit historische bronnen weten we dat het zeewijf een afkeer had voor vogels. Wellicht dat ze probeerde met het dragen van deze schoenen om vogels te weren en zo aan het gewone leven deel te nemen?
Wereldberoemde Haarlemmerolie naar geheim recept van C. de Koning Tilly. Veel weten we niet van de samenstelling maar het werd door zeevaarders en zendelingen gebruikt. De geheime tekens moesten voorkomen dat Haarlemmerolie werd nagemaakt. Van zeemeerminnen is bekend dat zij dagelijks een mysterieus drankje dronken, is dit de Haarlemmerolie?
Deze polsbeschermer is gemaakt van een lang stuk bot van een rund of paard. Met het riempje werd het aan de binnenkant van de pols bevestigd ter bescherming tijdens het boogschieten. Uit de overlevering is bekend dat meerminnen vaak met pijl en boog oefenden.
Bord met paarse en gele beschildering van lood en tinglazuur. De eenhoorn als mythisch wezen vormt samen met de meermin een geliefd onderwerp voor decoratie op borden en tegels.
Fluiten was voor meerminnen een geliefde bezigheid. Misschien wel een manier van communiceren met elkaar? Deze houten fluit met drie gaten wordt bespeeld met een hand. De fluit is gemaakt van vlierhout en is gevonden in de beerput.
Deze platte pan met een steel wordt gebruikt voor het bakken van koeken, eieren of andere gerechten. Vanaf het midden van de 13e eeuw hebben de pannen een relatief diepe, holle steel. In de loop van de 14e eeuw worden de stelen plat. Deze bakpan is gevonden bij opgraving op de plek waar de het zeewijf gewoond zou hebben. Heeft zij ooit pannenkoeken gebakken in deze pan?
Tenslotte is er nog een bijzonder skelet gevonden. Achterin het museum is deze tentoongesteld. Kijk eens goed, de onderbenen ontbreken. Of was dit ooit de staart van het zeewijf en is deze vergaan…
