Soms kom je bij het uitwerken van archeologisch onderzoek onverwachte pareltjes tegen. Een voorbeeld hiervan is deze glazen beker in de Venetiaanse vetro à filigrana stijl. Bij het blazen van filigraan-glaswerk werden witte of gekleurde glasstaafjes rechtop in een vorm tegen de wand geplaatst, daarna werd er glas in geblazen. Als de glasmassa uit de vorm kwam, werd deze verder uitgeblazen en verwerkt. Zo verkreeg men deze specifieke versiering van het glas.
Deze pronkbeker bestaat nu nog uit meer dan 50 scherven is op dit moment nog volop in restauratie. Door middel van plakbandjes en krammetjes worden de scherven aan elkaar gepuzzeld en vast gezet. Als de definitieve verlijming is aangebracht, worden alle krammetjes en plakbandjes verwijderd.
De beker is gevonden in een beerput tijdens een noodopgraving, uitgevoerd door Bureau Archeologie in 2006, op een perceel tussen de Nassaulaan en de Witte Herenstraat. Gezien de uitbundige decoratie is deze bierbeker een pronkstuk uit het duurdere segment en waarschijnlijk niet bestemd voor alledaags gebruik. Op de zijkant zijn leeuwenmaskers aangebracht, wat erop kan wijzen dat de beker is gemaakt in de glasfabriek De Twee Rozen aan de Amsterdamse Keizergracht. De beker wordt gedateerd tussen 1621 en 1657.
Een oproep!
Dat dit bijzondere glaswerk op deze plek in een beerput terecht kwam, is opmerkelijk. Hier stonden kleine huisjes met een bescheiden achterplaatsje, niet een logische plek waar je een dergelijke, luxe beker zou verwachten. Wat zegt het over de bewoners van de huizen aan de Witte Herenstraat? Heeft de aanwezigheid van de Lutherse Kerk, aan de overzijde van de Witte Heerensteeg, er misschien iets mee te maken?
Helaas weten wij nog niet veel over de voormalige bewoners en gebruikers van deze huisjes en hun eventuele relatie tot de kerk. Archiefonderzoek zou ons meer kunnen vertellen. Wellicht bent of kent u iemand die het leuk vind om ons te helpen met brononderzoek in het Noord-Hollands Archief. U kunt hiervoor een mailtje sturen naar adviesarcheologie@haarlem.nl
De publicatie van de opgravingsresultaten is in voorbereiding en zal worden gepubliceerd in de reeks Haarlems Bodemonderzoek (HBO). Na voltooiing van de restauratie kan het glas ‘live’ worden bewonderd in ons museum.